Analiza porównawcza systemów ekonomicznych – kapitalizm anglosaski, szwecki i azjatycki.

Jak zdecydować, który system ekonomiczny jest najlepszy? Porównanie różnych systemów ekonomicznych pokazuje, że różnią się one pod wieloma względami. Starając się odpowiedzieć na pytanie, który system ekonomiczny jest najlepszy, ekonomiści i socjologowie uwzględniają w swoich analizach wiele czynników.

Porównawcza analiza systemów ekonomicznych jest ważną subdyscypliną nauk ekonomicznych. By zrozumieć jej rolę, warto wskazać kontekst jej powstania: dziedzina ta kształtowała się w okresie, w którym konkurowały ze sobą zachodni kapitalizm i radziecka gospodarka. Upadek wielkich konkurencyjnych megasystemów nie oznacza jednak końca dla tej ciekawej dyscypliny nauki.

Dziś także obserwujemy duże zróżnicowanie systemowe w świecie kapitalistycznym. Możemy wyróżnić np. model szwecki – nowoczesne państwo opiekuńcze, czy specyficzny kapitalizm azjatycki, na którym sukces osiągnęły słynne azjatyckie tygrysy. Oba te systemy zachowują kapitalizm, jednak w dużym stopniu różnią się od klasycznego kapitalizmu anglosaskiego.

Ekonomia anglosaska to system, w którym przedsiębiorstwa są w dużej mierze wolne od rządowych regulacji i podatków. Termin „gospodarka anglosaska” odnosi się do ekonomicznego modelu kapitalizmu. Model anglosaski charakteryzuje się dominacją w towarzystwie osób niezależnych i indywidualnych akcjonariuszy. Menedżer odpowiada przed Radą Dyrektorów i akcjonariuszami, którzy są szczególnie zainteresowani zyskowną działalnością i otrzymywanymi dywidendami.

Model skandynawski opiera się na mieszanym rynkowym kapitalistycznym systemie gospodarczym, który charakteryzuje się wysokim stopniem własności prywatnej. Wyklucza to interpretację mówiącą, że państwa takie jak Szwecja są socjalistyczne – w tym modelu bowiem własność jest społeczna lub państwowa. Szwecki kapitalizm nie jest jednak całkowicie wolnorynkowy. Zawiera wiele elementów, które przypisalibyśmy do państwa socjalnego. Model zapewnia korzyści społeczne, takie jak bezpłatna edukacja i opieka zdrowotna, a także kompleksowa siatka bezpieczeństwa dla wszystkich obywateli.

Rola sektora publicznego w gospodarce.

Azja jest najszybciej rozwijającym się regionem gospodarczym, a także największą gospodarką kontynentalną zarówno pod względem nominalnego PKB, jak i PPP na świecie. Sukces regionu opiera się w dużej mierze na specyficznym modelu kapitalizmu, który tam wprowadzono. Azjatyckie Tygrysy to określenie nadane gospodarkom czterech krajów – Singapuru, Hongkongu, Korei Południowej i Tajwanu. Od lat stoją one na czele gospodarczego rozwoju. Cztery tygrysy osiągnęły szybki wzrost gospodarczy w krótkim czasie na niespotykaną wcześniej skalę.

Na świecie, a nawet w Europie, nie istnieje jednorodny system gospodarczy. Chociaż globalizacja przyczyniła się do pewnego stopnia ujednolicenia, nadal mamy do czynienia z licznymi lokalnymi uwarunkowaniami i zróżnicowaniami. Analiza porównawcza pozwala te różnice dostrzec.